کد مطلب:80277 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:303

شیعه بر صالحان صحابه درود می فرستد











شیعه برای پیروان راستین تمام پیامبران به خصوص اصحاب پیامبر اسلام درود می فرستد و این درسی است كه از ائمه طاهرین یاد گرفته. مشهورترین دعاها، دعای امام زین العابدین در صحیفه سجادیه معروف به «زبور آل محمد» است كه در آنجا دست نیایش برای طلب رحمت بر پیروان پیامبران و تصدیق كنندگان آنان بلند می كند و می گوید:

«اللهم و اتباع الرسل و مصدقوهم من اهل الارض بالغیب عند معارضه المعاندین لهم بالتكذیب و الاشتیاق الی المرسلین، بحقایق الایمان فی كل دهر و زمان، ارسلت فیه رسولا، و اقمت لاهله دلیلا، من لدن آدم الی محمد صلی الله علیه و آله و سلم من ائمه الهدی و قاده اهل التقی علی جمیعهم السلام»

(خدایا و اما پیروان پیامبران و تصدیق كنندگان آنان به غیب از اهل زمین به هنگام حضور پیامبران كه معاندینشان باسلاح تكذیب به معارضه ی ایشان برخاسته بودند و به هنگام فترت و غیبت پیامبران كه مومنان در پرتو حقایق ایمان در شوق دیدارشان به سر می بردند در هر عصر و زمان كه پیامبری فرستاده ای و برای اهل هر زمان راهنمائی بپا داشته ای از زمان آدم تا روزگار محمد خاتم صلی الله علیه و آله و سلم از پیشوایان هدایت و قائدین اهل تقوی (كه بر همگی ایشان درود باد) پس خدایا ایشان را از لطف و كرم خود به غفرانی و رضوانی یاد و شاد فرمای).

«اللهم و اصحاب محمد خاصه الذین احسنوا الصحابه و الذین ابلوا البلاء الحسن فی نصره و كانفوه و اسرعوا الی و فادته و سابقوا الی دعوته و استجابوا له حیث اسمعهم حجه رسالاته و فارقوا الازواج و الاولاد فی اظهار كلمته و قاتلوا الاباء و الابناء فی تثبیت نبوته و انتصروا به و من كانوا منطوین علی محبته یرجون تجاره لن تبور فی مودته و الذین هجرتهم العشائر اذ تعلقوا بعروته و انتفت منهم القرابات اذ اسكنوا فی ظل قرابته فلا تنس لهم»

[صفحه 39]

(خدایا و به خصوص اصحاب محمد صلی الله علیه و آله و سلم به خصوص همان كسانی كه شرط محبت آن حضرت را به خوبی رعایت كردند و آنانكه در یاریش از عهده ی امتحان پایداری به خوبی بر آمدند و با او مددكاری كردند و به تصدیق رسالتش شتافتند و به پذیرفتن دعوتش سبقت گرفتند. و چون حجت رسالتهای خود را به گوش ایشان فرو خواندند او را اجابت و در راه پیروز ساختن رسالتش از همسران و فرزندان مفارقت گزیدند و برای تثبیت نبوتش با پدران و پسران خود جنگ كردند و به بركت او پیروزی یافتند و آنان كه محبت او را در جان و دل می پروردند و در دوستیش امید تجارتی ایمن از زیان و كساد می داشتند و آنانكه چون به ریسمان دین آن حضرت چنگ در زدند قبائلشان از ایشان دوری كردند و چون در سایه خویشاوندی او مسكن گزیدند خویشان از ایشان بیگانه گشتند).

«اللهم ما تركوا لك و فیك و ارضهم من رضوانك و بما حاشوا الخلق علیك و كانوا مع رسولك دعاه لك الیك و اشكرهم علی هجرهم فیك دیار قومهم و خروجهم من سعه المعاش الی ضیقه و من كثرت فی اعزاز دینك من مظلومهم.

(خدایا گذشتی را كه برای تو و در راه تو انجام دادند از نظر دور مدار و به سبب آن فداكاریها و در برابر آنكه خلق را بر تو گرد آوردند و با پیغمبرت از جمله داعیان به سوی تو بودند، ایشان را از خشنودی خود خشنود ساز و سعی ایشان را به پاس آنكه در راه تو از شهر و دیار قوم خود هجرت كردند و خویش را از فراخی زندگی به سختی و تنگی درافكندند، مشكور دار و (همچنین) آنان را كه برای اعزاز دینت ستمزدگانشان را فراوان ساختی خشنود فرمای).

«اللهم و اوصل الی التابعین لهم باحسان الذین یقولون ربنا اغفرلنا و لا خواننا الذین سبقونا بالایمان خیر جزائك الذین قصدوا سمتهم و تحروا و جهتهم و مضوا علی شاكلتهم لم یثنهم ریب فی بصیرتهم و لم یختلجهم شك فی قفو آثارهم و الائتمام بهدایه منارهم مكانفین و موازرین لهم یدینون بدینهم و یهتدون بهدیهم یتفقون علیهم و لا یتهمونهم فیما ادوا الیهم»

(خدایا، بهترین پاداش خود را به پیروان اصحاب در راه ایمان و عمل صالح برسان: آنانكه می گویند: پروردگارا، ما و آن برادرانمان را كه به ایمان بر ما سبقت گرفته اند بیامرز، همان پیروانی كه آهنگ طریقه ی صحابه كردند و وجهه ی ایشان را طلب نمودند و به روش ایشان سلوك كردند در حالی كه هیچ شبهه ای آنان را از عقیده ی خود برنگرداند و در پیروی آثار و اقتداء به علامات هدایت صحابه هیچ شكی خاطرشان را پریشان نساخت: معاونین و مساعدین صحابه اند چنانكه در دین پیرو ایشان و در اخلاق پویای راه آنانند در تعظیم شان صحابه

[صفحه 40]

اتفاق می ورزند و در اخبار و احكامی كه از پیامبر ابلاغ می كنند متهمشان نمی دارند.

«اللهم و صل علی التابعین من یومنا هذا الی یوم الدین و علی ازواجهم و علی ذریاتهم و علی من اطاعك منهم صلوه تعصمهم بها من معصیتك و تفسح لهم فی ریاض جنتك و تمنعهم بها من كید الشیطان و تعینهم بها علی ما استعانوك علیه من بر و تقیهم طوارق اللیل و النهار الا طارقا یطرق بخیر و تبعثهم بها علی اعتقاد حسن الرجاء لك و الطمع فیما عندك و ترك التهمه فیما تحویه ایدی العباد لتردهم الی الرغبه الیك و الرهبه منك و تزهدهم فی سعه العاجل و تحبب الیهم العمل للاجل و الاستعداد لما بعد الموت و تهون علیهم كل كرب یحل بهم یوم خروج الانفس من ابدانها و تعافیهم مما تقع به الفتنه من مجذوراتها و كبه النار و طول الخلود فیها و تصیرهم الی امن من مقیل المتقین»[1].

(خدایا از امروز تا روز جزا بر تابعین صحابه و بر همسران و اولادشان بر هر كدامشان كه ترا اطاعت كرده اند رحمت فرست، چنان رحمتی كه به وسیله ی آن ایشان را از نافرمانی خود نگاهداری و در باغهای بهشت در وسعت و رفاه قرار دهی، و آنان را بیمن آن از مكر شیطان باز داری و در هر كار خیر كه از تو مدد خواهند اعانت كنی، و از حوادث شب و روز مگر پیشامدی كه مژده خیر دهد نگاهداری. و به نیروی آن ایشان را بر عقیده حسن رجاء به تو و بر طمع در آنچه نزد توست و بر متهم نساختن تو به بی عدالتی در آنچه در دست بندگان است برانگیزی تا ایشان را به رغبت به سوی خود و ترس از خود بازگردانی و در توسعه ی زندگی دنیا بی رغبت كنی و عمل برای آخرت و ساختن توشه ی مراحل بعد از مرگ را در نظرشان خوشایند سازی و هر اندوه را كه روز برآمدن جانها از بدنهاشان رخ دهد بر ایشان آسان نمائی و از خطرهائی كه امتحان آن را به وجود می آورد و از شدت آتش و درازنای خلود در آن عافیت بخشی و به سر منزل امنی از آسایشگاه پرهیزكاران منتقل سازی)[2].

این دعائی است كه شیعیان اهل بیت آن را به پیروی امامشان برای طلب رحمت بر اصحاب و یاران پیامبر و ثابعین آنها می خوانند و از فداكاریها و مجاهدتهای آنان در پیشبرد آئین اسلام تجلیل می نمایند و از این دعا عقیده شیعه درباره ی صحابه نیز روشن می گردد.

پس اینكه گفته شده شیعیان به صحابه توهین می كنند و همه آنها را كافر می دانند یك اتهام صرف و حرفی باطل و سنگ در تاریكی انداختن است و این اتهام سر فرود آوردن در برابر تعصب و تسلیم صرف در برابر كشمكشهای قبیله ای و به دنبال اوهام و چیزهای پوچ

[صفحه 41]

رفتن است.

و جای هیچ مداهنه نیست، شیعه به تمام اصحابی كه دارای اعمال صالح و پسندیده و خدا و رسول از آنها راضی و خشنود بودند، ارج و احترام فوق العاده قائل است به ارواح پاكشان هر صبح و شام درود و سلام می فرستد ولی آنهائیكه منافق و دشمن خدا و رسول بودند و به جنایات هولناك مرتكب شدند و لو اینكه عنوان صحابه هم به آنها صدق كند، نه تنها به آنان احترام قائل نیست بلكه همیشه از آنان با نفرت و لعنت یاد می كند.

این است كه شیعه را نباید به خاطر «انتقاد» مذمت كرد زیرا اساس مذهبش بر پایه ی انتقاد است و آن روزی كه علی علیه السلام و هوادارانش چون: عباس و زبیر و سلمان و ابوذر و مقداد و عمار پس از فراغ از دفن پیغمبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و اطلاع از جریان سقیفه در مقام انتقاد برآمده به خلافت انتخابی و كارگردانان آن اعتراض نمودند ولی پاسخ شنیدند كه صلاح مسلمانان در همین بود.[3] این انتقاد و اعتراض بود كه اقلیت شیعه را از اكثریت جدا كرد و پیروان علی علیه السلام را به همین نام «شیعه علی» به جامعه شناسانید. البته شیعه همان روز نخستین محكوم سیاست وقت شده نتوانست به مجرد اعتراض كاری از پیش ببرد.

پس اساس مذهب شیعه «انتقاد» است و این در را امام علیه السلام به روی شیعه باز كرد و در نهج البلاغه به طور صریح از خلفاء و برخی از صحابه انتقاد نموده است.

با توجه به اینكه آن حضرت حتی در دوران خلافتش نیز درباره ی شیخین تقیه می كرد این است كه می بینیم لحن آن حضرت در مقام انتقاد از شیخین از دیگران ملایمتر است و مسلما اگر امام علیه السلام مجبور به تقیه نبود و در بیان حقایق كاملا آزاد بود، تعبیراتش در انتقاد از آنها نیز شدیدتر می شد و دیگر لزومی نداشت امثال ابن ابی الحدید سخنان آن حضرت را تاویل نمایند!

[صفحه 42]


صفحه 39، 40، 41، 42.








    1. صحیفه ی سجادیه، دعای شماره 4.
    2. ترجمه ی دعا از مرحوم صدر بلاغی است.
    3. تاریخ یعقوبی، ج 2 ص 103- تاریخ ابی الفداء، ج 1 ص 156-166- مروج الذهب، ج 2 ص 307.